De Onafhankelijken is een vereniging van beeldend kunstenaars in Amsterdam.
De vereniging is opgericht in 1912 en heeft een belangrijke rol gespeeld in de omslag in de beeldende kunst die aan het begin van de twintigste eeuw plaatsvond. Uit verzet tegen de gevestigde denkbeelden, streefde De Onafhankelijken naar vrijheid in werken en in exposeren: iedereen kon zich aanmelden als lid en er werd niet gejureerd. Dit laatste principe heeft men na een paar jaar los moeten laten omdat het praktisch niet uitvoerbaar bleek
DE VERENIGING
De vereniging
De Vereniging telt ruim 50 leden die in of in de omgeving van Amsterdam wonen en/of werken. De Onafhankelijken was tot 2006 gevestigd in het centrum van de stad en had daar een eigen verenigingsgebouw. De cultuur-politieke keuze van de Gemeente Amsterdam heeft er toe geleid dat de vereniging vanaf juli 2006 geen eigen gebouw meer kon bekostigen. De vergaderingen en andere activiteiten vinden plaats bij De Zondagsschilders, Rozenstraat 206 in Amsterdam.
Jaarlijks biedt de vereniging haar leden de mogelijkheid om gezamenlijk te exposeren. Ook vinden er exposities plaats in kleiner groepsverband onder de naam De Onafhankelijken op locatie.
Doelstellingen van de vereniging
- Het organiseren van een jaarlijkse grote expositie
- Het ondersteunen van initiatieven van leden om in kleiner groepsverband exposities te organiseren
onder de naam “De Onafhankelijken op locatie” - Het scheppen van een klimaat waarin leden actief met elkaar van gedachten kunnen wisselen.
- Hiertoe organiseert zij naast de ledenvergaderingen o.a lezingen, films, discussiemiddagen.
Het bestuur
Het bestuur van Kunstenaarsvereniging De Onafhankelijken bestaat uit 5 leden.
Voorzitter: Liesbeth Sevenhuijsen
Penningmeester: Nora van Klingeren
Secretaris: Hans Gritter
Lid: Niek Bruynzeel
Lid: Ingrid Pijl
Archief: Joost v.d. Krogt
Het voltallige bestuur komt 4 a 5 keer per jaar bijeen. Het dagelijks bestuur, bestaande uit voorzitter, secretaris en penningmeester, heeft daarnaast, indien vereist, extra bijeenkomsten. Minstens 4 keer per jaar wordt er een ledenvergadering gehouden. De ledenvergaderingen worden aangevuld door activiteiten met een informatief karakter, zoals lezingen door gastsprekers of leden, films, discussies e.d.
Ballotagevoorbereidingscommissie
De ballotagevoorbereidingscommissie bestaat uit 5 leden. Zij bereidt de ballotage voor die plaatsvindt tijdens de ledenvergadering, waar de leden stemmen over toelating van een nieuw lid.
Bij een aanvraag worden werk, cv en andere informatie op de website van de ballotant bekeken.
Ballotages 2023 worden gehouden op zondag 22 Januari ( reeds vol ) en zondag 24 September ( reeds vol ) .
In 2024 wordt er geballoteerd in januari en september. Data worden later bekend gemaakt.. ( zie voorwaarden lidmaatschap)
Kascommissie
Een keer per jaar wordt vanuit de ledenvergadering een nieuwe kascommissie van twee leden gekozen.
Aan de hand van het financiële jaarverslag controleert zij de boekhouding en brengt daarvan verslag uit in de jaarvergadering.
100 Jaar “De Onafhankelijken”
De Onafhankelijken is in 1912 ontstaan vanuit verzet tegen de gevestigde kunst, die ook wel ‘salonkunst’ werd genoemd. Dergelijk verzet bestond al 30 jaar eerder in Frankrijk, waar in 1884 de Indépendants werd opgericht uit onvrede over de officiële salons met hun aanhang van conservatieve en chauvinistische jury’s, leden en critici.
De Onafhankelijken pleitte voor expressieve vrijheid voor het individu, er was dan ook geen ballotage voor het lidmaatschap. De eerste juryvrije tentoonstelling was in mei 1913. De onafhankelijke tentoonstellingen waren in die tijd een grote attractie.
Na de eerste Wereldoorlog is De Onafhankelijken van groot belang geweest voor alle kunstenaars die aan hun eigen vrije opvattingen werkten en die door de juryvrije opvattingen van de vereniging steeds een mogelijkheid hadden om te exposeren.
Aanvankelijk vonden de tentoonstellingen plaats in een groot tentoonstellingsgebouw aan de Amstelveenseweg. Vanaf 1919 kreeg De Onafhankelijken, mede op grond van baanbrekende tentoonstellingen met buitenlandse deelnemers, toegang tot het Stedelijk Museum in Amsterdam. Zo exposeerden er o.a. Chagall, Klee, Matisse, Picasso en Zadkine. Leden van de vereniging waren in de loop van de tijd onder meer Erfmann, Rädecker, Verwey, Willink en Citroen. In 1929 sloot Kunstenaarsvereniging De Onafhankelijken zich aan bij de kort daarvoor opgerichte Amsterdamse Federatie van Beeldende Kunstenaarsverenigingen. De kunstenaars stonden hierdoor sterker in de economische achteruitgang. In 1948 kwam mede door inspanning van de Federatie de Contraprestatie tot stand, waar later de inmiddels opgeheven BKR voor in de plaats kwam.
Na de Tweede Wereldoorlog exposeerde De Onafhankelijken eerst in Museum Fodor. Speciaal voor de Amsterdamse kunstenaarsverenigingen werd in de jaren vijftig de nieuwe vleugel aan het Stedelijk Museum gebouwd. De mogelijkheid om hier te exposeren stopte wegens ruimtegebrek in 1993, ondanks hevige protesten en een proces. Vijf jaar lang bood gebouw De Zaaijer, een voormalige kerk aan de Keizersgracht, een alternatief. Daarna vond de jaarlijkse expositie plaats op diverse plaatsen o.a. in Arti en in het voormalig Nintgebouw, beiden te Amsterdam, en in de Grote Kerk te Monnickendam.
De Onafhankelijken en zes andere kunstenaarsverenigingen vonden elkaar in 1970 in de belangenvereniging Samenwerkende Amsterdamse Kunstenaarsverenigingen (Stichting SAK). De SAK heeft een flink aantal jaren, zonder hulp van de infrastructuur van het Stedelijk Museum, op nieuwe locaties exposities georganiseerd. Leden van verenigingen die lid waren van de SAK werden hiervoor uitgenodigd. In 2010 moest de SAK haar activiteiten helaas staken omdat de gemeente Amsterdam geen subsidie meer verleende.
2012 De Onafhankelijken 100 jaar
Het honderdjarig bestaan werd gevierd met een boek en een DVD. Luister HIER naar de VPRO podcast.
Speciaal voor het jubileum is er een compositie gemaakt. Bekijk en luister HIER de compositie.
Vanaf 2014 exposeren De Onafhankelijken ieder jaar in Loods 6, een grote expositieruime op het KNSM-eiland in Amsterdam. Sinds 2018 nodigen de leden voor deze expositie ieder een gastexposant uit.